30 Mart 2021 Salı

Canlılarda Beslenme,besin zinciri

 Doğadaki tüm canlılar, hayatlarını sürdürebilmek için beslenmeye ihtiyaç duyarlar. Bazı canlılar ihtiyaç duydukları besinleri üretebilirken, bazıları ise başka bir canlıyı besin olarak kullanır. Yani canlıların birbirlerini besin olarak kullanmasına göre oluşan sıralamaya besin zinciri denir. Zincirin her sırası farklı türlerden oluşsa da, bir canlı, birden fazla türü besin olarak kullanabilir ve birden fazla tür için besin olabilir. Böylece zincirler birbirine karışır ve aralarında enerji akışı gerçekleşir.



Besin zincirindeki canlı türleri: Üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar

Besin zinciri nedir sorusunu cevapladığımıza göre zincirde bulunan canlı türlerine geçebiliriz. Besin zincirinde yer alan canlılar, beslenme şekillerine göre 3 tipe ayrılır. Bunlar ise üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılardır.

1. Üreticiler

Besin zincirinin en alt tabakasında bulunan üreticiler, güneş ışığını kullanıp fotosentez yaparlar ve kendi besinlerini üretirler. Su yosunları, bakteriler ve yeşil bitkiler, “üreticiler” halkasında yer alan canlılara örnek gösterilebilir.

2. Tüketiciler

Yırtıcılar olarak adlandırabileceğimiz tüketiciler, besin ihtiyaçlarını başka canlıları tüketerek karşılarlar. Tüketiciler, otçul, etçil ve hepçil olmak üzere 3’e ayrılırlar. At ve koyun otçul (otobur), aslan ve kartal etçil (etobur), insan ve ayı hepçil (omnivor) sınıfına girer.

3. Ayrıştırıcılar

Bakteriler ve mantarlardan oluşan ayrıştırıcılar, ölü canlılar ve atıklar ile beslenir. Ayrıştırıcılar, hayvan ve bitki gibi canlıların kalıntılarını ayrıştırır. Böylece canlılarda bulunan organik maddeler, inorganik maddelere dönüşür ve madde döngüsü ile enerji akışı sağlanır.



Besin zincirinin önemi

Besin zincirinin korunması ve doğal akışına bırakılması çok önemlidir. Mesela yılanların yok olduğunu varsayalım. Yılanlar yok olduğunda onların avladığı zincirdeki hayvanların sayısı(fareler,kurbağalar) çoğalır. Örümcekler azalırsa sineklerin sayısı artar. Doğadaki her şey birbiriyle etkileşim halinde olduğu için bu durum kötü sonuçlar doğurabilir.